Botontkalking (osteoporose)
In Nederland lijden nu ongeveer een half miljoen vrouwen aan osteoporose. Gelet op de toenemende vergrijzing zal in de toekomst osteoporose een nog grotere bedreiging voor de volksgezondheid betekenen.
Wat is osteoporose?
Osteoporose is een botaandoening waarbij de hoeveelheid botweefsel en meestal ook de samenhang daarvan, zodanig is verminderd dat al bij een geringe belasting skeletvervorming, zoals inzakking van de wervels of fracturen, optreedt. Er zijn twee natuurlijke processen van belang die tot botverlies lijden, namelijk de menopauze (“overgang” bij vrouwen) en het ouder worden. Er worden dan ook twee typen osteoporose onderscheiden:
• Postmenopauzale osteoporose: komt voornamelijk bij vrouwen na de menopauze voor. De afname van de oestrogeenproductie speelt hier de grootste rol. Bij dit type komen met name polsfracturen en ingezakte ruggenwervels (rugpijn) voor.
• Ouderdoms osteoporose: openbaart zich veelal pas na het vijfenzeventigste levensjaar, vaak door een heupfractuur. Ook deze vorm wordt vaker gezien bij vrouwen dan bij mannen, maar het verschil is veel minder groot dan bij type 1.
Eén van de belangrijkste factoren, die bepaalt of iemand op oudere leeftijd te maken zal krijgen met osteoporose fracturen, is de maximale botmassa die tussen het twintigste en dertigste jaar wordt bereikt. Na het bereiken van de maximale botmassa blijft de botmassa gedurende een aantal jaren stabiel, waarna een periode van botverlies aanbreekt. Het grootste deel van de preventie van osteoporose dient dan ook plaats te vinden in de eerste dertig levensjaren! Op latere leeftijd gelden deze preventieve adviezen voornamelijk ter voorkoming van grotere problemen.
Oorzaken en risicofactoren
Behalve door genetische (aangeboren) factoren, ras, geslacht, leeftijd en hormoonstatus wordt de botmassa bepaald door lichamelijke activiteit en voeding. Deze laatste twee factoren kun je zelf beïnvloeden door op je voeding te letten en meer lichaamsbeweging te nemen. Naast calcium en vitamine D spelen onder andere ook fosfor, silicium, vitamine K en C een belangrijke rol. Ook het gebruik van genotmiddelen heeft in vloed op de botmassa.
Praktische adviezen
- Voldoende lichamelijke activiteit en bij voorkeur buiten. Het type van de activiteit is hierbij van belang. Gewichtsdragende bewegingen zoals wandelen, hardlopen, balsporten en dansen bevorderen de ontwikkeling en het behoud van de botmassa meer dan fietsen of zwemmen. Daarnaast is het van belang dat mensen met een lage botdichtheid de kans op vallen zoveel mogelijk verminderen door de sterkte van spieren en coördinatie te verbeteren.
- Roken en overmatige alcoholconsumptie vergroten de kans op osteoporose. Probeer te stoppen met roken en het alcoholgebruik te beperken.
- Probeer je voldoende te ontspannen. Overmatige stress heeft een negatieve invloed op verschillende vitamines en mineralen in je lichaam.
Voorkom botontkalking door een betere voeding
Voeding is een belangrijke bron van onder andere calcium, vitamine D en magnesium. In de praktijk heb ik een speciaal voedingsadvies geschreven bij osteoporose. Denk daarbij ook aan voeding die de oestrogeen spiegels kan verhogen, belangrijk bij vrouwen na de overgang. En welke voeding is juist niet verstandig bij osteoporose? Wat kun je beter wel en wat kan je beter niet drinken?
Heb je osteoporose of wil je voorkomen dat je op latere leeftijd osteoporose krijgt, maak dan een afspraak.
.