Dopamine behoort tot de familie van catecholaminen en wordt via het enzym dopa-decarboxylase gesynthetiseerd uit L-Dopa. In de noradrenergische neuronen en in de bijnieren is dopamine de voorstof van de neurotransmitter noradrenaline. Dopamine wordt o.a. geproduceerd door neuronen die zich bevinden in het gedeelte van de hersenen dat Substantia Nigra (zwarte substantie) genaamd is.
Dopamine omlaag door stress en slaaptekort
Dopamine is de neurotransmitter die verantwoordelijk zou zijn voor een gezonde assertiviteit, seksuele opwinding, een goed immuunsysteem en een goed werkend zenuwstelsel. Dopamine is een van de meest kwetsbare neurotransmitters. Het dopaminegehalte kan worden aangetast door stress of slaaptekort. Alcohol, cafeïne en suiker lijken de dopamine-activiteit in de hersenen te beïnvloeden.
Mensen met een goede dopamine balans overdag zijn energetisch, snelle denkers, hebben snelle reflexen en weten wat ze willen. Dopamine is evenals cortisol, overdag hoog. Gezamenlijk hebben ze controle over ons leren, onze herinnering en tijdperceptie. Als het licht is, blijft dopamine in een gezonde situatie hoog en kunnen we leren, onthouden en herinneren. Dit betekent dat het licht van TV, videogames en de computer verslavend zijn omdat dit het dopamine niveau hoog houdt zoals het dat ook doet bij gokken, alcoholgebruik en drugs.
Het dopaminesysteem is actief als mensen met plezier en/of aandacht met iets bezig zijn. Alcohol, nicotine en drugs verstoren de dopamine balans. Suiker heeft een soortgelijk effect, omdat dit voor het lichaam dicht tegen alcohol aan ligt. Al de genoemde stoffen zorgen dat men snel verslaafd raakt.
De eerste paar keer dat dergelijke middelen gebruikt worden, gaat het dopamine niveau omhoog, wat een zekere kick veroorzaakt. Na verloop van tijd gebeurt echter het omgekeerde. Het wordt dan steeds moeilijker om het dopamine niveau op peil te houden en een laag dopamine niveau heeft tot gevolg dat men zich niet prettig voelt.
Nicotine, maar ook alcohol, suiker en drugs zijn dan nodig om dat onprettige gevoel op te heffen. Dat lukt echter maar voor even. Herinneringen aan associaties die met verslavende middelen te maken hebben, zijn daarentegen juist bijzonder krachtig en kunnen na jaren zomaar weer de kop op steken.
Serotonine hoog: dopamine laag
In balans bevinden serotonine (en insuline) zich aan één kant van de balans. Dopamine bevindt zich aan de andere kant daarvan. Maar zowel serotonine, insuline en prolactine onderdrukken dopamine. Dopamine en serotonine zijn dagneurotransmitters die met elkaar in balans moeten zijn. Dus als je aan dopamine komt, beinvloed je serotonine en omgekeerd.
- Teveel dopamine maakt je impulsief, geeft intense gevoelens en maakt je gedreven. Jongeren met teveel dopamine plegen vaker diefstal, hebben onbezonnen rijgedrag en plegen eerder aanrandingen of verkrachtingen. Ook criminelen hebben vaak een hoog dopamine kenmerk met een overactief libido.
- Testosteron verhoogt de dopamine productie.
- Meer dopamine betekent een meer intens gevoel van gratificatie wanneer je een doel bereikt, of het nu om een salarisverhoging of orgasme gaat.
- Om een libido te hebben moet voldoende dopamine aanwezig zijn. Dit is waarom serotonine verhogers (anti-depressiva) impotentie veroorzaken.
Symptomen dopamine tekort:
- Vermoeidheid, hele dag kunnen slapen
- besluiteloosheid, arm aan initiatieven
- Anemie
- Bloedsuikerinstabiliteit
- Drang naar zoet en/of nicotine
- Verminderde fysieke sterkte en activiteit
- Diaree
- Moeilijk orgasme kunnen krijgen
- Hoge bloeddruk
- Moeilijk gewicht verliezen of aankomen
- Gewrichtspijn
- Laag libido
- Licht in het hoofd
- Narcolepsy
- Ziekte van Parkinson
- Schildklierontregeling
- Langzaam en slecht metabolisme
- Tremoren, trillend ooglid, trillende handen
- Spanning,onrust
- ADHD
Symptomen dopamine overschot:
- Depressie
- Stemmingswisselingen
- Angst
- Hoofdpijn
- Impotentie
- Menopauze klachten
- Gewichtstoename
- Onvruchtbaarheid
- Moeite met slikken
- Obstipatie
- Hyperglycemie
Voedingsbronnen van tyrosine, het aminozuur voor de aanmaak van dopamine, zijn: vis, eieren, vlees, kaas, melk (-producten), avocado, noten en zaden, peulvruchten.