Leefstijlgeneeskunde en leefstijltandheelkunde

Toen ik in 1985 afstudeerde als tandarts-algemeen practicus, was mij altijd geleerd om vooral in de mond te kijken, te werken en vooral te restaureren (vullen, boren). Gaandeweg is mij inmiddels duidelijk geworden dat dit een zeer beperkte invalshoek is. Ik ben me in de afgelopen 15 jaar gaan specialiseren in leefstijlgeneeskunde, leefstijltandheelkunde en orthomoleculaire geneeskunde. Ik zie dagelijks de meerwaarde van deze behandeling en het bevredigt mij veel meer om een patiënt echt te helpen en te ondersteunen van binnenuit dan alleen maar ‘brandjes te blussen’.

Darm-mond as

Zo ging men er vroeger van uit dat voeding geen rol speelde bij parodontitis (tandvleesontsteking). Dit was min of meer gebaseerd op de uitkomst van een beperkt aantal studies waarbij men geen relatie vond tussen de parodontale status en ondervoeding. De focus lag op bacteriën in de tandplaque en de afweer daar tegen. Nu, bijna 30 jaar later, laat het geen twijfel dat voeding een belangrijke rol speelt bij parodontitis. In welke mate hangt af van de persoonlijke situatie. De pathologie bij parodontitis is immers multi-causaal. Ook rookgedrag, chronische stress, medicijngebruik en medische condities als diabetes spelen een rol. Er is dus duidelijk een invloed vanuit het lichaam richting de mond.
Luister hier naar een interview over dit onderwerp op gezondheidsnieuwsradio.nl

Mond-darm as

Andersom is echter ook al lang bekend. Zo weten we inmiddels dat bij parodontitis de ontstekingsstoffen uit het tandvlees via de bloedbaan invloed hebben op het ontstaan en handhaven van (systemische ) ziekte.

Na een wortelkanaalbehandeling is de ontsteking meestal niet over. Zowel de ontstekingsresten als de afbraakproducten van het dode element worden via het bloed en het lymfesysteem door het hele lichaam verspreid. Deze endotoxines leiden mogelijk tot verstoring van het immuunsysteem met auto-immunologische aandoeningen en ziektes als gevolg. Het belangrijkste biologische alarmsignaal pijn is uitgeschakeld, doordat de zenuw in het betreffende element verwijderd is. Het basis-bio-regulatie-systeem raakt hierdoor ernstig van slag. En wat zijn de effecten van implantaten op organen?

Het herstel van gebitsklachten hangt voor een belangrijk deel af van een intact immuunsysteem en vindt voornamelijk plaats door het lymfesysteem. De lymfekanalen onder het gebit zijn zeer nauw, waardoor bijvoorbeeld het uitschakelen van een sluimerende pathogene bacterie activiteit en het opruimen van toxines vaak zeer moeizaam verloopt. Daarnaast is het belangrijk dat het immuunsysteem optimaal functioneert om de gebitsklachten te kunnen verhelpen en de storende zware metalen of andere toxines te kunnen opheffen.

Er is kennis nodig in de behandelkamer van de tandarts. Waarbij vooral aandacht moet zijn voor macro-en micronutriënten en de rol die deze spelen in de pathologie en behandeling van tandheelkundige aandoeningen en lichamelijke aandoeningen en de gevolgen die tandheelkundige behandelingen (vullingen, wortelkanaalbehandelingen etc) hebben voor het lichaam.

Uitgebreide anamnese

Voedingsgewoontes, rookgedrag, alcoholgebruik en (chronische) stress breng ik altijd in kaart. Als er sprake is van obesitas of co-morbiditeit, zoals diabetes, of als er sprake is van chronische darmproblematiek of auto immuunziekte, of bij het gebruik van bepaalde medicatie dan is het belangrijk om een uitgebreide anamnese af te nemen. Ik werk met een vragenlijst van meer dan 300 vragen. Die niet alleen tandheelkundig gericht is maar de hele leefstijl omvat.

Ook is het voor mij belangrijk dat patiënten een (eerlijk) voedseldagboek bijhouden. Wat is de groente-en fruitinname? Eet hij of zij veel ontstekingsbevorderende voeding zoals gluten, zuivel, rood vlees, alcohol? Hoe vaak gebruikt hij/zij (snelle) suikers? Wat drinkt hij? Hoe is de vet inname? Veel verzadigd vet? Onverzadigde vetzuren? Welke koolhydraten, eiwitten worden er gebruikt? Wordt er veel gebakken, gefrituurd… Kortom, is de lever belast?

Aanvullend doe ik ontlastings-, speeksel-, urine- en/of bloedonderzoek en geef ik een voedingsadvies op maat, rekening houdend met de constitutie van de patiënt, zijn darmmicrobioom, zijn medicijn gebruik en zijn tekorten. In de meeste gevallen is het ook zinvol om het lymfesysteem te stimuleren en te versterken en het immuunsysteem te optimaliseren. Daarnaast kan ik de detoxificatie (ontgiften) van bacterie toxines, zware metalen en andere toxines ondersteunen. Dit is met name interessant bij mensen die last hebben van amalgaam en kwik belasting. Die kunnen we op een ontgiftingsprotocol zetten.

Bij 9 van de 10 patiënten geef ik voedingssupplementen mee ter ondersteuning en ter aanvulling van tekorten. We hebben vrijwel allemaal tekorten met ons huidige, westerse voedingspatroon. Ik zie in de praktijk dagelijks tekorten van vitamine D en K, jodium, magnesium, selenium en omega 3 vetzuren.

De dosering bepaal ik vaak aan de hand van een bloedwaardebepaling.
Zijn er ook ontstekingsstoffen aangetoond in de mond dan zijn natuurlijke ontstekingsremmers en anti oxidanten en omega 3 vetzuren belangrijk om in te zetten. Zijn er veel zware metalen in de analyse, dan werk ik met stoffen die zware metalen kunnen vangen (chelatie) en uitscheiden. Daarnaast is het altijd belangrijk om het immuunsysteem, dat zich voor 80% in de darmen afspeelt, voor lange tijd te ondersteunen. In mijn praktijk maak ik dus vrijwel altijd voor iedere patiënt een darmtherapie-plan en ga ik daarvandaan werken aan herstel van het immuunsysteem, verminderen laaggradige ontsteking en daardoor verbeteren van de mondgezondheid.

Samenvatting

90% van de mondgezondheid is te voorkomen door gewoontes te veranderen.
Ik vind het belangrijk dat tandartsen een nieuwe rol gaan nemen waarbij ze de kennis gaan overdragen aan hun patiënten dat de mondgezondheid zoveel invloed heeft op de totale gezondheid.