Insuline
Insuline is een hormoon dat heeft invloed op de glucosestofwisseling. Een tekort aan insuline leidt tot suikerziekte (diabetes).
Insuline wordt gemaakt door de bètacellen van de alvleesklier, in de eilandjes van Langerhans en via het bloed vervoerd.
Insulineresistentie
Met ons dagelijkse snack-, drink- en eetgedrag kunnen we ongevoelig worden voor het hormoon insuline: insulineresistentie. Het gevolg daarvan is dat je vet opslaat en dus dik wordt. Ook is dit dé versneller in ons verouderingsproces en heeft het zeer negatieve gevolgen voor onze gezondheid. Een goede gevoeligheid voor insuline is dus een voorwaarde voor een slank en gezond lichaam.
Hoe wordt insuline resistentie veroorzaakt?
De kans op insuline resistentie wordt vergroot door:
- Erfelijke factoren
- De leefstijl keuzes die worden gemaakt: overvloedige maaltijden rijk aan snel verteerbare koolhydraten, weinig verteerbare voedingsvezels, verzadigd vet
- Te weinig beweging
- Te veel stress
- Overgewicht
Een fit en gezond lichaam regelt van nature met insuline het suiker gehalte in het bloed. De ‘missie’ van onze lichaamscellen is om suikers uit het bloed op te nemen, te verbranden en de energie te gebruiken, of om ze als reserve-energie op te slaan. Zodra er suikers in het bloed zitten, krijgt de alvleesklier het seintje om het hormoon insuline aan te maken. Insuline maakt de opname van suikers uit je voeding mogelijk. Cellen hebben diverse soorten receptoren, waaronder insulinereceptoren, een soort voelsprieten van onze lichaamscellen. Insulinereceptoren reageren op insuline waardoor de cel de suikers daadwerkelijk kan opnemen. Insuline maakt zo de opname van suikers uit je voeding mogelijk. Doordat de suikers worden opgenomen, verdwijnen ze uit de bloedbaan; insuline verlaagt daarmee je bloedsuikerspiegel. Hoe gevoeliger deze receptoren zijn voor insuline, hoe beter ze erop reageren en hoe sneller suikers worden opgenomen in onze cellen.
Suiker is niet alleen maar suiker
Suikers komen uit ‘echte’ zoete en suikerhoudende voedingstoffen, maar ook uit koolhydraten van bijvoorbeeld pasta, brood, ontbijtgranen en witte rijst. Deze zien er niet uit als suiker en smaken niet zo, maar toch worden ze door ons lichaam opgenomen in de vorm van suikers: daar zorgen de enzymen in ons speeksel en in onze maag voor, helemaal aan het begin van het spijsverteringsproces. Via de dunne darm en de lever komen de suikers in de bloedbaan, die ze door het hele lichaam vervoert. Daar komt nog eens bij dat tegenwoordig werkelijk overal suiker aan is toegevoegd, ook in voedsel waarvan mensen misschien denken dat het gezond is zoals brood, vruchtenyoghurt, cruesli, energierepen, ontbijtkoek, broodbeleg en kant-en-klaarmaaltijden. In een plakje ontbijtkoek zitten algauw drie klontjes suiker! Bijna alle bewerkte voedingsmiddelen uit de supermarkt bevatten (te veel) suikers.
In de praktijk werk ik nauw samen met Liesbeth van Duin van Nederland Slank. Met behulp van een gepersonaliseerd voedingsplan wordt je hormoonbalans weer hersteld. Voeding wordt weer omgezet in energie in plaats van vet. Wil jij van je insuline resistentie af? Vraag een gratis consult aan ter waarde van €65,- euro.
Zo worden we ongevoelig voor insuline
Steeds als jij suikers of snelle koolhydraten eet, moet je lichaam insuline aanmaken om de suikers om te zetten in energie of op te slaan als vet. Als je de hele dag door (vaak ongemerkt) suikerhoudende producten eet, moet je lichaam dus doorlopend insuline produceren. De eilandjes van Langerhans bij de alvleesklier blijven maar aan de gang met het aanmaken van insuline, om je cellen in staat te stellen al die suikers op te nemen. Zo is er constant een flinke hoeveelheid insuline in omloop, waardoor je insulinereceptoren geleidelijk minder gevoelig worden voor het hormoon insuline. Zelfs voor een minihoeveelheid koolhydraten, zoals het schepje suiker in de koffie of een stuk zoet fruit, maakt je lichaam dan relatief veel insuline aan. Bij zo’n vrijwel constant verhoogde bloedsuikerspiegel en die toestroom van insuline reageren lichaamscellen op de lange duur dus steeds zwakker op insuline. Ze geloven het wel, al die suikers, en worden resistent. De suikers worden dan niet meteen of niet allemaal opgenomen in de cellen – ze blijven circuleren in het bloed. De alvleesklier merkt dat de bloedsuikerspiegel hoog blijft en maakt alleen maar meer insuline aan. Dit proces bouwt zich door de jaren heen op. Een te hoge insulineproductie is niet alleen slecht voor je gezondheid, je wordt er ook dik van, want je hormoonhuishouding raakt ervan uit balans waardoor je bijvoorbeeld love handles of een buikje krijgt (Shoelson SE, Herrero L et al, 2007). Je heb meer kans op hart- en vaatziekten en de kans op ontstekingen in het lichaam neemt toe (Shoelson SE, Lee J et al, 2006). Insulineresistentie en diabetes type 2 zijn dé versnellers in ons verouderingsproces, wat leidt tot verouderingsverschijnselen, zoals het minder elastisch worden van vaatwanden en de huid. De hoeveelheid vet in je lichaam houdt direct verband met de hoeveelheid insuline die je lichaam produceert en dus met de hoeveelheid suiker die je eet. Een goede gevoeligheid voor insuline is dus een voorwaarde om een slank lichaam te kunnen krijgen, maar ook om gezond te blijven.
De symptomen
In het voorstadium krijg je veel signalen, maar echt ziek voel je je nog niet. Zo herken je het eerste stadium van ongevoeligheid voor insuline:
• Veel trek hebben in zoet en suiker en koolhydraten.
• Snelle gewichtstoename
• Energieschommelingen
• Dikker worden in de taille
• Steeds meer moeite om af te vallen
• Vermoeid na een maaltijd
• Hoog cholesterol
• Slapeloosheid
• Onregelmatige menstruatie
Deze insulineresistentie, het ongevoelig worden van je lichaamscellen voor insuline, waardoor het bloed voortdurend een te hoog suikergehalte aanhoudt, is het begin van diabetes type 2. Lang niet iedereen met insulineresistentie ontwikkelt diabetes type 2. Door een te hoge suiker consumptie kunnen we een lichte insulineresistentie ontwikkelen. Dit wordt soms (afhankelijk van de gradatie) prediabetes genoemd. Er zijn twee vormen van diabetes, type 1 en type 2. De laatste wordt ook wel ouderdomssuikerziekte genoemd. Voordat diabetes type 2 ontstaat is de bloedglucosespiegel hoger dan normaal, maar wel lager dan bij diabetes. Dit wordt ook wel prediabetes genoemd.
Glycatie
Een ander nadeel van een te hoog suikergehalte in het bloed is glycatie.
Glycatie is de reactie van een suiker (glucose en fructose bijvoorbeeld) met een eiwit (aminozuur). Hierbij ontstaan er schadelijke stoffen (AGE’s), en kunnen eiwitstructuren in het lichaam aangetast worden. Deze reactie tussen suikers en eiwitten kunnen in het lichaam plaatsvinden maar ook buiten het lichaam bij het bereiden van voedsel. In dit geval heet deze reactie ook wel de Maillardreactie (bruinkleuring). Glycatie kan dus plaatsvinden in het lichaam en bij het bereiden en de fabricage van voedsel.
Gevolgen van glycatie
Wat de gevolgen kunnen zijn bij het reageren van suiker met eiwit, zijn het duidelijkst te zijn bij diabetespatienten. Suikers kunnen met allerlei lichaamstructuren reageren, want deze bevatten bijna allemaal eiwitten. Een aantal voorbeelden van de mogelijke gevolgen van (vergevorderde) glycatie:
• Versnelde veroudering van weefsels
• Meer kans op aderverkalking , trombose en hartziekten
• Verhoging ontstekingsactiviteit in het lichaam
• Verslechterde werking van zenuwen (link bij bijvoorbeeld Alzheimer)
• Schade aan ogen (bijvoorbeeld staar)
• Verhoging oxidatie in het lichaam
• Huidproblemen
• Gewrichtsklachten (en -ontstekingen)
• Verstopping haarvaatjes en verslechtering doorbloeding
• Mogelijk meer kans op het ontstaan van kanker
Wil je graag luisteren naar goede podcasts en meer weten over dit onderwerp, beluister dan eens de reeks podcasts van Pim Christiaans en Ralf Moorman, van de hormoonfactor. De moeite waard!
De hormoonfactor (inspired by Ralph Moorman) | Podcast on Spotify
Heb jij problemen met je bloedsuikerspiegel of ben je insuline resistent of heb je Diabetes? Maak dan een afspraak in onze praktijk of bij Nederland Slank.
Wil je direct al beginnen? Begin dan met de nieuwe cursus van Miss Natural: Natuurlijk Suikervrij. Je leert hier alles over de do’s en don’ts van suiker, de verslavende werking van suiker, emotie eten en natuurlijk een lekker suikervrij eetpatroon. Klik op de onderstaande link en Eva vertelt je er meer over!
http://www.paypro.nl/producten/Cursus_Natuurlijk_Suikervrij/8948/27096