Een derde van de ontdekte borstkankers is… geen borstkanker
Twee Amerikaanse artsen, Dr. Archie Bleyer en Dr. H. Gilbert Welch, waarschuwen ervoor dat mammografieën tot een overdiagnose van borstkanker leiden.
In de afgelopen 30 jaar hebben in Amerika naar schatting 1.3 miljoen vrouwen onterecht de diagnose borstkanker gekregen. Dat wil zeggen dat de tumoren die bij deze vrouwen tijdens een screening ontdekt werden, nooit tot klinische symptomen geleid zouden hebben. In 2008 alleen al waren dat meer dan 70.000 vrouwen, bijna een derde (31%) van alle borstkankerdiagnoses van dat jaar.
Volgens Dr. Daniël B. Kopans, een expert in mammografieën, is het geen kwestie van overdiagnose, maar van inschattingsfouten. “Mammografie leidt niet tot overdiagnose”, zegt hij, ‘maar helaas kunnen artsen het onderscheid niet maken tussen kankers die dodelijk zijn wanneer ze niet behandeld worden, en kankers die niet behandeld moeten worden.”
Met andere woorden: een derde van het aantal borstkankers moet niet behandeld worden omdat het eigenlijk goedaardige tumoren zijn, maar wordt toch behandeld.
In het Nederlandse St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg stelden onderzoekers in 2011 vast dat 60% van alle afwijkende mammografieën vals-positief was. Deze onterecht met borstkanker gediagnosticeerde vrouwen leven na het horen van het slechte nieuws in angst. De bijkomende onderzoeken en biopsies en het bespreken van de behandelingsmogelijkheden hebben een verwoestend effect op hun levenskwaliteit. 71,7% van deze vrouwen moest minstens één kernbiopsie ondergaan (verwijderen van een stukje weefsel met een holle naald) en 7,7% van de vrouwen moest een excisiebiopsie ondergaan (verwijderen van het volledige afwijkende deel door operatie) voor ze uiteindelijk te horen kregen dat het ‘goedaardig’ was. Zelfs na een ‘correctie’ van de resultaten en de geruststelling dat alles in orde was, bleef deze angst bij vele vrouwen tot een jaar lang aanwezig.
Bron: Bleyer A, Welch HG. Effect of three decades of screening mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012 Nov 22;367(21):1998-2005. Van der Steeg AFW, Keyzer-Dekker CMG, De Vries J, Roukema JA. Effect of abnormal screening mammogram on quality of life. British Journal of Surgery 98 (4); April 2011: 537–542