DHEA: De Magische Schakel voor een Gezond Leven
DHEA is van belang voor een gelukkig en actief leven. DHEA is een hormoon dat je wellicht nog niet goed kent, maar die een aanzienlijke invloed kan hebben op je energie, weerstand tegen stress en algehele vitaliteit.
DHEA: De Basis van Balans
DHEA, oftewel Dehydroepiandrosteron, is een voorloperhormoon van zowel testosteron als estradiol, twee hormonen die cruciaal zijn voor ons lichaam. DHEA wordt ook wel ‘de moeder van alle hormonen’ genoemd omdat zij een pro hormoon is dat meerdere steroïden hormonen kan maken, waaronder oestrogeen, androsteendion, testosteron, corticosteron.
Wat maakt DHEA zo bijzonder? Allereerst heeft het een kalmerend effect en ontstekingsremmende eigenschappen. Wat nog interessanter is, DHEA fungeert als tegenhanger van cortisol, het hormoon dat stress veroorzaakt. Hierdoor helpt DHEA om een evenwicht te creëren in onze reacties op stressvolle situaties, wat leidt tot een verhoogde weerstand tegen stress. Het mooie is dat een overschot aan DHEA geen negatieve symptomen veroorzaakt.
Doelorganen: Hersenen, Huid, Bot en Slijmvliezen
DHEA heeft specifieke doelorganen, waaronder onze hersenen, huid, botten en slijmvliezen. DHEA wordt aangemaakt in de bijnieren en in mindere mate in de eierstokken, in de testikels en in de hersenen.
Naarmate je ouder wordt, produceert het lichaam minder DHEA. Op zestigjarige leeftijd bedraagt de DHEA productie nog slechts 10 à 20% van de hoeveelheid die werd aangemaakt toen je 25 was.
De Rol van DHEA in Jouw Lichaam
Een gezonde DHEA-spiegel is van cruciaal belang voor een evenwichtige hormoonhuishouding. Een verlaagde DHEA-spiegel kan leiden tot verminderde prestaties en verstoringen in de hormoonstofwisseling. Hierbij moet je weten dat DHEA voornamelijk wordt gesynthetiseerd in de bijnieren als DHEA-S. Interessant genoeg neemt de DHEA-spiegel jaarlijks met zo’n 2% af vanaf ons 25e levensjaar.
De Voordelen van DHEA voor Metabolisme
DHEA heeft een scala aan voordelen voor ons metabolisme:
- Het fungeert als een prohormoon voor geslachtshormonen zoals testosteron en oestrogeen.
- Het stimuleert de verbranding van vet (lipolyse) en bevordert thermogenese.
- DHEA versterkt ons immuunsysteem door cortisol tegen te gaan.
- Het reguleert ons metabolisme optimaal.
- Het heeft ontstekingsremmende en kalmerende eigenschappen.
- DHEA verhoogt onze tolerantie voor stress.
- Het kan cardiovasculaire aandoeningen helpen voorkomen.
- Het houdt ons lichaamsgewicht in balans.
- DHEA fungeert als antagonist van cortisol.
- Het heeft een zwakke binding met SHBG.
- Het gaat de effecten van ACTH tegen.
- DHEA heeft invloed op geheugen en emoties via GABA.
- Het werkt als een antioxidant voor onze mitochondriën.
DHEA vecht tegen stress
DHEA houdt de stressfactor in evenwicht en gaat eventuele stijgingen van het cortisolgehalte tegen. Stress veroorzaakt een daling van het DHEA, als ook het ouder worden. De gevoeligheid voor stress en andere ziekte wordt daardoor hoger. DHEA suppletie is dus aan te raden voor stressgevoelige mensen, zeker als die al op leeftijd zijn.
DHEA beschermt de botten
DHEA wordt door het lichaam omgezet in het hormoon oestrogeen, dat botontkalking (osteoporose) helpt te voorkomen. Bij vrouwen daalt het oestrogeen gehalte na de menopauze, waardoor de kans op osteoporose toeneemt. DHEA stimuleert de botcellen die voor de botaanmaak zorgen. Verschillende studies hebben bewezen dat de DHEA suppletie de botdichtheid bij mannen en vrouwen al binnen 6 maanden verbetert.
DHEA verjongt de huid
DHEA is verjongend. Zij vertraagt het verouderingsproces van de huid en verbetert de kwaliteit en de textuur ervan: de huid wordt soepeler en heeft meer glans. DHEA versnelt bovendien het genezingsproces van de huid en voorkomt klachten aan de bloedvaten. Het verbetert de huidskleur, maakt de huid dikker en zorgt voor een goede vochthuishouding van de huid. Deze huid verbeteringen kunnen worden verklaard doordat de DHEA het enzym blokkeert dat het collageen beschadigt (decollagenase).
DHEA helpt bij overgewicht
Het is een gegeven dat bij het ouder worden de hoeveelheid vet toeneemt – vooral bij de buik – en de spiermassa afneemt. DHEA zou de vetmassa verminderen en de spiermassa verhogen. Daarbij kan DHEA ook de eetlust verminderen.
DHEA stimuleert de hersenen
Er is een grote hoeveelheid DHEA aanwezig in de hersenen. Aangetoond is dat bij patiënten met de ziekte van Alzheimer het DHEA gehalte in de hersenen aanzienlijk is verminderd: tot 50% in vergelijking met de hoeveelheid DHEA bij mensen van dezelfde leeftijd zonder Alzheimer. DHEA stimuleert de productie van verschillende neurotransmitters in de hersenen en geeft een gevoel van welzijn: vooral bij oude mensen en vrouwen na de menopauze. DHEA vermindert de kans op een depressie. Ter vergelijking: normale antidepressiva hebben vaak 6 tot 8 weken nodig voordat de werking merkbaar is: behandeling met DHEA kan na 10 dagen al een verbetering laten zien. DHEA kan ook geheugenverlies verminderen (maar in mindere mate dan pregnenolon).
DHEA verbetert de seksualiteit
Het seksleven van mannen met erectiele disfunctie verbetert na 3 maanden DHEA gebruik. Ook bij vrouwen heeft DHEA gebruik een positief effect op het libido, vooral bij vrouwen na de menopauze. Deze verbeteringen zijn toe te schrijven aan het feit dat DHEA het testosterongehalte verhoogt. Het hormoon testosteron staat ook bekend als het liefdes hormoon.
DHEA ondersteunt de menopauze
DHEA wordt niet alleen in testosteron maar ook in oestrogeen omgezet. Het lichaam start met het DHEA hormoon dus zelf al een behandeling van de menopauze. DHEA geeft ook een verbetering van de stemmingswisselingen. Omdat de hoeveelheid DHEA dat wordt aangemaakt daalt bij het ouder worden, is een aanvulling van het DHEA hormoon aan te raden bij een meer globale behandeling van de menopauzale klachten.
DHEA activeert het afweersysteem
DHEA stimuleert het eigen afweersysteem. DHEA aanvulling laat al binnen enkele dagen een activering zien van monocyten, lymfocyten en de natural killer cellen die allemaal een belangrijke rol spelen in het natuurlijke afweermechanisme van het lichaam om infecties en ziekten te bestrijden.
DHEA vermindert cardiovasculaire risico’s
DHEA vermindert het risico van het ontstaan van Hart en vaatziekten. Een hoog DHEA gehalte gaat gepaard met een hoge waarde van de goede cholesterol (HDL) en een lage waarde van het slechte cholesterol ( LDL). Door een hoog DHEA waarde wordt het bloed iets dunner. De kans op atherosclerose of aderverkalking is bij verschillende experimenten ook verminderd dankzij DHEA.
Laag DHEA: Potentiële Gevolgen en Oorzaken
Een lage DHEA-spiegel kan leiden tot verstoringen in de hormoonstofwisseling, verminderde weerstand tegen stress, verhoogd cardiovasculair risico en een algemeen gevoel van onwelzijn. Factoren die bijdragen aan lage DHEA-spiegels zijn onder andere bijnierzwakte, chronische stress, hypofysaire stoornissen en hoge SHBG-waarden. Bij lage DHEA zien we vaak ook lage testosteronwaarden.
Verhoogde DHEA: Mogelijke Oorzaken
Verhoogde DHEA-spiegels kunnen voorkomen bij aandoeningen zoals PCOS, depressie, hoge testosteronwaarden, insulineresistentie en hypothyreoïdie.
Leefstijl Keuzes of DHEA Suppletie
Het is mogelijk om je DHEA-spiegel te verhogen door leefstijlkeuzes en supplementen. Adaptogene kruiden zoals rhodiola, schisandra, Siberische ginseng en cordyceps kunnen helpen. Ook voedingsstoffen zoals Q10, vitamine C, B5, magnesium en plantensterolen kunnen je bijnieren versterken en cortisol verlagen.
DHEA Suppletie: Wees Voorzichtig
Overweeg DHEA-suppletie zorgvuldig. DHEA is op recept beschikbaar als substitutie hormoon, maar het is belangrijk om te onthouden dat het niet voor iedereen geschikt is. Bij lage nier yin kan DHEA-suppletie valse hitte veroorzaken. In dergelijke gevallen kunnen alternatieve benaderingen zoals acupunctuur en kruiden effectiever zijn om het hormoonsysteem te balanceren.
De Kracht van DHEA: Samengevat
DHEA is een hormoon met een enorme impact op ons lichaam en welzijn. Het kan ons helpen om stress te weerstaan, onze stofwisseling te reguleren en ons immuunsysteem te versterken. Als je besluit om DHEA-suppletie te overwegen, raad ik aan om dit te doen onder begeleiding van een deskundige professional.
Let op: Dit artikel dient ter informatie en is geen medisch advies. Raadpleeg altijd een gekwalificeerde zorgverlener voordat je wijzigingen aanbrengt in je gezondheidsregime.