Beweging als medicijn tegen kanker
Beweging is één van de beste – en goedkoopste – kankermedicijnen. Het beschermt niet alleen tegen het ontstaan van kanker, het verbetert ook de prognose van patiënten met kanker, verlaagt de kans om aan kanker te sterven, voorkomt de terugkeer van kanker, verbetert de levenskwaliteit en vermindert de bijwerkingen van chemotherapie.
Beweging zou een onderdeel moeten zijn van elke kankerbehandeling. Wij zetten enkele bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek op een rijtje.
Beweging & preventie van kanker
• Een gebrek aan beweging – een zittend leven – wordt gelinkt aan een verhoogd risico op kanker, terwijl voldoende bewegen of sporten en een goede cardiovasculaire conditie het risico op kanker verlagen.
• Beweging verhoogt de activiteit van het antikankergen BRCA1 dat beschermt tegen borstkanker. Vrouwen met mutaties van BRCA genen kunnen hun risico op borstkanker verlagen door voldoende te bewegen.
• Aërobe training veroorzaakt hormonale veranderingen die vrouwen beschermen tegen borstkanker
• Mannen die minstens 30 minuten per dag matig tot intensief sporten, halveren het risico om aan kanker te sterven, vooral aan maagdarmkanker, longkanker, prostaatkanker, blaaskanker en hersentumoren.
Beweging verbetert de prognose van kanker
• Mannen met prostaatkanker die bewegen, leven langer. Mannen die het meeste trainen hebben de minste kans om aan prostaatkanker te overlijden.
• Mannen die meer dan 90 minuten per week matig tot intensief wandelen hebben 46% minder kans om te sterven aan prostaatkanker dan mannen die minder dan 90 minuten per week in een rustig tempo wandelen.
• Mannen die meer dan drie uur per week wandelen, lopen, fietsen, zwemmen of andere sporten beoefenen, hebben 61% minder kans om te sterven aan of met prostaatkanker dan mannen die minder dan een uur per week bewegen.
Beweging kan de terugkeer van kanker voorkomen
• Vrouwen met borstkanker die 2,5 uur per week matig bewegen, hebben 40% minder kans dat de kanker terugkeert of dat ze eraan sterven, vergeleken met vrouwen die minder dan een uur per week actief zijn.
• Darmkankerpatiënten die 6 uur per week matig bewegen verminderen het risico op terugkeer van de kanker of overlijden met de helft.
• Bij prostaatkankerpatiënten die 3 uur per week matig actief zijn ontwikkelt de kanker zich 57% trager.
Beweging vermindert de bijwerkingen van chemotherapie
• Beweging voor en tijdens behandeling met doxorubicine beschermt het hart tegen de toxische effecten van doxorubicine.
• Beweging kan de bijwerkingen van (borst)kankerbehandeling beperken, zoals het zwellen van de arm, angst, depressie, vermoeidheid, verminderde mobiliteit en gewichtstoename of -afname.
• Op lange termijn helpt beweging om alle lichaamsfuncties te herstellen, het geeft meer energie en verbetert de levenskwaliteit en de mentale gezondheid.
• Beweging heeft een positief effect op de stemming en het welbevinden.
• Tijdens de kankerbehandeling zal beweging patiënten niet extra vermoeien.
Marques-Aleixo I, Santos-Alves E, Mariani D, et al. Physical exercise prior and during treatment reduces sub-chronic doxorubicin-induced mitochondrial toxicity and oxidative stress. Mitochondrion. 2015 Jan;20:22-33. Kenfield SA, Stampfer MJ, Giovannucci E, Chan JM. Physical Activity and Survival After Prostate Cancer Diagnosis in the Health Professionals Follow-Up Study. J Clin Oncol. 2011 Jan 4. Pettapiece-Phillips R, Narod SA, Kotsopoulos J. The role of body size and physical activity on the risk of breast cancer in BRCA mutation carriers. Cancer Causes Control. 2015 Mar;26(3):333-44.
Sanchis-Gomar F, Lucia A, Yvert T, et al. Physical inactivity and low fitness deserve more attention to alter cancer risk and prognosis. Cancer Prev Res (Phila). 2015 Feb;8(2):105-10.
Laukkanen JA et al. Intensity of leisure-time physical activity and Cancer mortality in men. Br J Sports Med. 2009 Jul 28.
Macmillan Cancer Support. UK-wide News. Inactivity risks long term health of 1.6 million cancer survivors – 8 August 2011