Berberine: alternatief voor Ozempic® bij overgewicht?
Ozempic®: medicatie voor diabetespatiënten
Ozempic®, is een geneesmiddel dat wordt ingezet voor de behandeling van diabetes type 2 en voor het verminderen van het risico op cardiovasculaire voorvallen bij mensen met diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. [1] Het actieve bestanddeel van Ozempic® is semaglutide, een glucagon-like-peptide-1 (GLP-1) receptoragonist. Semaglutide verhoogt de insulinesecretie en onderdrukt de glucagonsecretie. Daarnaast heeft het een remmend effect op de maaglediging en vermindert het het hongergevoel. [2] Ozempic® heeft daardoor tevens een positief effect op het gewicht, wat het gebruik ook voor personen met overgewicht aantrekkelijk maakt.
Ozempic® bij obesitas: een goed idee?
Het gebruik van Ozempic® voor gewichtscontrole lijkt veelbelovend. Maar is het dat ook?
- Alle studies met betrekking tot Ozempic® bij obesitas werden uitgevoerd in combinatie met leefstijlveranderingen en strikte caloriebeperking. [1] In welke mate Ozempic® zonder deze aanpassingen werkzaam is, is niet duidelijk.
- Tijdens het gebruik kent het gewichtsverlies op een bepaald moment een plateau. In de tot nu toe langstdurende studie waarbij 304 proefpersonen 2 jaar lang werden opgevolgd, werd dit plateau bereikt na 60 weken. De proefpersonen vielen niet meer af, maar kwamen ook niet bij. [1]
- Om te bepalen of een iemand in aanmerking komt voor een behandeling met Ozempic®, wordt gebruik gemaakt van de BMI. Ook indicatoren als verhouding taille/heupomtrek, vetmassa, glycemie, insulinerespons en hs-CRP (laaggradige inflammatie) verdienen een plaats in deze bepaling.
- Het gebruik van Ozempic® kent, zoals elk medicijn, bijwerkingen. Het induceert meestal gastro-intestinale klachten zoals misselijkheid, braken en diarree en verhoogt het risico op galstenen. [2] Effecten op lange termijn zijn nog niet gekend.
- Stopzetting van semaglutide resulteert in gewichtstoename en eventuele cardiometabolische voordelen keren terug naar de uitgangswaarde. [4]
Berberine als alternatief?
Omwille van het positief metabool effect, wordt berberine steeds meer naar voor geschoven als mogelijk alternatief voor Ozempic®. Naast de gunstige werking die berberine heeft op de bloedglucosespiegel ((pre)diabetes) en de bloedlipidenniveaus (hart- en vaatziekten), heeft berberine ook een gunstige werking op gewicht:
- Berberine is in staat bruin vetweefsel te vergroten. Bruin vetweefsel zorgt voor thermogenese en is dus verantwoordelijk voor de energieproductie in de vorm van warmte. Wit vetweefsel daarentegen is verantwoordelijk voor de opslag van overtollige energie. Het vergroten van het bruin vetweefsel is een veelbelovende strategie in de strijd tegen obesitas. [5]
- Berberine verlaagt de niveaus van de totale glyceriden, low-density lipoproteïnen (LDL) en totale cholesterol, belangrijke factoren die bijdragen aan obesitas. [6]
- Berberine heeft een positief effect op het gewicht doordat het de expressie van genen verlaagt die de proliferatie en differentiatie van adipocyten bevorderen. [6]
- Berberine vermindert de groei van vetweefsel door de enzymen te induceren die de opname van glucose en vetzuren activeren. [6]
- Berberine heeft een gunstig effect op het darmmicrobioom, wat nauw verband houdt met de pathogenese van obesitas en diabetes mellitus. [7]
Het enkel inzetten op berberine om gewichtsverlies te bekomen, zal echter onvoldoende zijn. Een gezonde levensstijl, met volwaardige voeding (voldoende essentiële vetzuren), voldoende beweging, stress-reductie, een goed dag-nachtritme en voldoende slaap, spelen als basis een cruciale rol in het streven naar een gezond gewicht. Berberine vormt hierop een mooie en veilige aanvulling.
Conclusie
Hoewel het inzetten van Ozempic® bij obesitas postieve resultaten laat zien naar gewichtsverlies, zijn er ook heel wat vraagtekens te zetten bij dit zogenaamde wondermiddel. Zo zijn er de (wellicht ook nog onbekende) bijwerkingen, kent het gewichtsverlies op een bepaald moment een plateau en volgt er opnieuw een gewichtstoename bij het stoppen van de medicatie. Bovendien kunnen we ons afvragen of het gebruik van Ozempic®, naast gewichtsverlies, ook leidt tot gezondheidswinst en of Ozempic® even werkzaam is zonder leefstijlaanpassingen.
Het mag duidelijk zijn: mijn voorkeur gaat naar een natuurlijke regulatie. Een gezonde levensstijl met volwaardige voeding vormen de basis in het streven naar een gezond gewicht. Daarnaast kunnen actieve (fyto)nutriënten zoals berberine een mooie en veilige aanvulling zijn. Naast de gunstige werking op de bloedglucosespiegel en de triglyceriden- en cholesterolniveaus, heeft berberine namelijk ook een anti-obesitaseffect.
Referenties
- Garvey WT, Batterham RL, Bhatta M. STEP 5 Study Group. Two-year effects of semaglutide in adults with overweight or obesity: the STEP 5 trial. Nat Med. 2022. DOI: 10.1038/s41591-022-02026-4.
- Smits MM, Van Raalte DH. Safety of Semaglutide. Front Endocrinol (Lausanne). DOI: 10.3389/fendo.2021.645563.
- Ghusn W, De la Rosa A, Sacoto D, et al. Weight Loss Outcomes Associated With Semaglutide Treatment for Patients With Overweight or Obesity. JAMA Netw Open. 2022. DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2022.31982.
- Wilding JPH, Batterham RL, Davies M, et al. STEP 1 Study Group. Weight regain and cardiometabolic effects after withdrawal of semaglutide: The STEP 1 trial extension. Diabetes Obes Metab. 2022. DOI: 10.1111/dom.14725.
- Wu L, Xia M, Duan Y, et al. Berberine promotes the recruitment and activation of brown adipose tissue in mice and humans. Cell Death Dis. 2019. DOI: 10.1038/s41419-019-1706-y.
- Ilyas Z, Perna S, Al-Thawadi S, et al. The effect of Berberine on weight loss in order to prevent obesity: A systematic review. Biomed Pharmacother. 2020. DOI: 10.1016/j.biopha.2020.110137.
- Zhang L, Wu X, Yang R, et al. Effects of Berberine on the Gastrointestinal Microbiota. Front Cell Infect Microbiol. 2021. DOI: 10.3389/fcimb.2020.588517.